Πώς τεκμηριώνουμε τις σφραγίδες και τα αποτυπώματα των σφραγίδων;
Όμως, Δαιμόνιε Δαίμονα, εντάξει, αρχίζω να σχηματίζω μια ιδέα για αυτά τα αντικείμενα και τη σημασία τους. Είμαι όμως λίγο μπερδεμένος...
Μπερδεμένος, Μητς; Σήμερα που γιορτάζεις;
Ναι... Όταν μιλάς για αυτά και μου δείχνεις παραδείγματα, άλλοτε μου δείχνεις τα αντικείμενα, άλλοτε ανάγλυφες εικόνες και άλλοτε σχέδια. Γιατί το κάνεις αυτό;
Α, εντάξει... Λογική ερώτηση...
Ουφφφφ...
Ναι, ναι... Λοιπόν, όπως θα έχεις μάθει ως τώρα, μια σφραγίδα έχει μοτίβα χαραγμένα σε αρνητικό, άρα βυθισμένο κάτω από το επίπεδο της σφραγιστικής επιφάνειας. Αυτό σημαίνει ότι η πλαστικότητα και οι λεπτομέρειες στο εσωτερικό τους τις περισσότερες φορές δεν είναι ευδιάκριτες στο πρωτότυπο. Επιπλέον, τα μοτίβα που είναι χαραγμένα σε πολύχρωμες σφραγιστικές επιφάνειες συχνά «μεταμφιέζονται» από τα χρώματα στην σφραγιστική επιφάνεια. Για να δούμε καθαρά τα μοτίβα, κάνουμε σύγχρονα αποτυπώματα ή εκμαγεία των σφραγιστικών επιφανειών, καθώς μας προσφέρουν μια θετική εικόνα που αποκαλύπτει το μοτίβο με όλη του τη λεπτομέρεια και πλαστικότητα!
Α μάλιστα... Άρα, αν κατάλαβα καλά, όταν μου δείχνεις εικόνες με ανάγλυφα μοτίβα, αυτές είναι πάντα σύγχρονα αποτυπώματα της αρχαίας σφραγιστικής επιφάνειας που φτιάχτηκαν με στόχο να «διαβαστεί» καθαρά το μοτίβο;
Λοιπόν, πρόσεχε... Όχι πάντα... Υπάρχουν και αρχαία σφραγιστικά αποτυπώματα σε σφραγίσματα, το ξέχασες; Εκεί έχουμε ήδη την εικόνα σε θετικό, καθώς οι αρχαίοι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τις σφραγίδες τους για να σφραγίσουν στον πηλό, που τώρα βρήκαμε! Όταν, λοιπόν, αναφέρομαι σε μια αρχαία σφραγίδα και σου δείχνω μια ανάγλυφη εικόνα του μοτίβου στην σφραγιστική του επιφάνεια, αυτό είναι το σύγχρονο αποτύπωμα. Αλλά, όταν αναφέρομαι σε αρχαία σφραγιστικά αποτυπώματα και σου δείχνω ένα ανάγλυφο μοτίβο, αυτή είναι η εικόνα του αρχαίου αντικειμένου!
Εντάξει... Και να σε ρωτήσω, τι υλικά χρησιμοποιείς για τα σύγχρονα αποτυπώματα; Δεν είναι πιθανό να καταστρέψεις τα αντικείμενα παίρνοντας αποτυπώματα;
Λοιπόν, πρέπει να είναι κανείς προσεκτικός όταν παίρνει αποτυπώματα. Εάν είσαι προσεκτικός και έχεις εμπειρία, ξέρεις πώς να χειρίζεσαι κάθε τεμάχιο με τρόπο που θα σου δώσει ένα καλό αποτύπωμα αφήνοντας το αντικείμενο άθικτο. Ανάλογα με το τεμάχιο που θέλει κανείς να τεκμηριώσει, μπορεί να χρησιμοποιήσει πλαστελίνη, σιλικόνη ή ακόμα και γύψο για το αποτύπωμα/χύτευση.
Εντάξει, καταλαβαίνω ότι είναι καλύτερο να το αφήσουμε αυτό στους ειδικούς...
Ναι...
Και κάτι τελευταίο... Τι γίνεται με τα σχέδια; Μερικές φορές αντί για τις σφραγιστικές επιφάνειες ή τα αποτυπώματά τους, μου δείχνεις σχέδια... Γιατί;
Κοίτα, το σχέδιο έχει στόχο να παρέχει γρήγορη πρόσβαση στο μοτίβο, καθώς κάποιος που δεν είναι εκπαιδευμένος δεν μπορεί πάντα εύκολα να «διαβάσει» ένα μοτίβο, ακόμα κι αν το βλέπει σε ανάγλυφο.
©Μαρία Αναστασιάδου,Νίκος Ποδιάς, Δημιουργός:Νίκος Ποδιάς
Εντάξει, αλλά είναι ακριβή αυτά τα σχέδια; Φαίνονται λάθος, μια και τα μοτίβα πάνω τους φαίνονται στο αντίθετο προφίλ από αυτό στη σφραγιστική επιφάνεια...
Κοίτα, αυτά είναι αρχαιολογικά σχέδια, οπότε, ναι, μπορείς να τα εμπιστευτείς. Έχουν γίνει με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αντικειμενικότητα. Φυσικά, ένα σχέδιο περιέχει πάντα κάποιου είδους ερμηνεία από το άτομο που είναι υπεύθυνο για αυτό, αλλά από την άλλη, τα σχέδια σε βοηθούν να καταλάβεις το μοτίβο καλύτερα. Και, όχι, δεν είναι λάθος… Τα σχέδια φτιάχνονται από το αποτύπωμα, όχι από τη σφραγίδα, επειδή, όπως σου είπα παραπάνω, στο ανάγλυφο του αποτυπώματος μπορείς να «διαβάσεις» τις λεπτομέρειες και την πλαστικότητα του μοτίβου καλύτερα! Έτσι, όπως στα αποτυπώματα, έτσι και στα σχέδια, έχεις μια καθρεπτική εικόνα του μοτίβου στη σφραγιστική επιφάνεια!
Το έπιασα! Φεύγω τώρα....
Όμως, προτού φύγεις, Μητς, κάτι ακόμη σημαντικό. Σου εξήγησα πώς τεκμηριώνουμε τις σφραγιστικές επιφάνειες που έχουν χαραγμένα μοτίβα. Αλλά μην ξεχνάς ότι οι σφραγίδες μας (και τα σφραγίσματα) είναι τρισδιάστατα αντικείμενα, οπότε όταν τα τεκμηριώνουμε παρέχουμε πάντα και μια πλάγια όψη του αντικειμένου! Έτσι μπορούμε πραγματικά να πάρουμε μια ιδέα για την όψη του αντικειμένου!
Εντάάάάξει, εντάάάάάξει... Μπάι, μπάι!